بانک مرکزی برای کاهش نرخ ارز چه اقداماتی انجام داد؟

روز ایران: به گفته کارشناسان راه اندازی بازار مبادله ارز و طلا، رایزنی با شرکای اقتصادی منطقه‌ای، تلاش برای رفع مسدودیت منابع ارزی و درخواست اختیارات ویژه از جمله اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز بوده است.

هفته پیش بود که نرخ دلار با جهش ناگهانی و دور از انتظار از کانال ۵۵ هزار تومان هم عبور کرد، اما در این کانال خیلی دوام نیاورد و حالا روند سقوط نرخ دلار آغاز شده و در سراشیبی قرار دارد؛ سقوطی که برای آن اقدامات زیادی انجام گرفته است.

نرخ ارزی که فرزین از همان ابتدای کار خود به عنوان ریاست کل بانک مرکزی با حضور در رسانه ملی بر غیر واقعی بودن آن تاکید داشت و مطرح کرد: به دلیل عوامل انتظاری، نرخ بازار آزاد تحریف شده و شدیدا افزایش پیدا کرده که این نرخ واقعی نیست.

اما در این شرایط که التهابات بازار ارز هر روز شدیدتر می‌شد برخی از کانال‌های فضای مجازی نیز بر این آتش بیشتر می‌دمیدند. در این رابطه آرانی کارشناس حوزه ارزی گفت: تعیین و قیمت سازی ارز توسط افراد در شبکه‌های مجازی به ویژه کانال‌های معروف تلگرامی خلاف قانون بوده و باید مانع از اقدامات این افراد به شکل قاطع شد، همان گونه که در دنیا نیز با چنین اقداماتی به شکل چکشی برخورد می‌شود.

او افزود: این که کانال‌های موجود در شبکه‌های مجازی اقدام به نرخ سازی می‌کردند، بازار ارز را با تلاطم بیشتری مواجه کرد و زمانی که تلاطم ایجاد شود مردم دچار سرگردانی می شوند و نکته مهم‌تر این که این اقدامات حباب بازار ارز را نسبت به قبل بزرگ‌تر و مردم بیشتری را درگیر کرد.

اخلال‌گرانی که دادستان کل کشور منتظری درباره آن‌ها گفت: کسانی که در بازار ارز اخلال ایجاد کنند و موجب مشکلات در حوزه ارزی شوند، تحت تعقیب قرار می گیرند.

دادستان کل کشور تصریح کرد: بانک مرکزی خواستار اختیارات بیشتری به منظور کنترل بیشتر بازار ارز شده است، با این اقدام با کسانی که از مقررات بانک مرکزی تخلف کنند برخورد می‌شود.

بانک مرکزی هم به عنوان بازار ساز برای سامان دادن به این شرایط در راستای کاهش نرخ ارز دست به کار شد. یکی از اقدامات بانک مرکزی راه اندازی مرکزی مبادله ارز و طلا در دوم اسفند بود؛ مرکزی که قرار است نیازهای ارزی مردم و کسب و کارها را در زمینه‌های مختلف تامین کند.

در رابطه با جزئیات این مرکز رئیس کل بانک مرکزی فرزین گفت: در این مرکز یک تالار برای تامین نیازهای حواله راه اندازی شده است. در تالار حواله مرکز مبادله بخشی از فروش ارز صنایع مختلف از جمله پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، صنایع غذایی و... عرضه خواهد شد.

همچنین بنا بر اعلام هامونی مدیر مرکز مبادله ارز و طلا، یک تالار هم تحت عنوان ارز خدماتی، نیازهای ضروری اسکناس مردم و کسب و کارها را تامین خواهد کرد.

او در ادامه می‌گوید: مقاصد ارز خدماتی بیش از ۶۰ سر فصل است؛ ارزهای مسافری، فرصت مطالعاتی، بیماران، شرکت‌های هواپیمایی، حمل و نقل زمینی و ترانزیت و... از جمله این موارد هستند.

کمک موثر مرکز مبادله ارز و طلا به روند نزولی نرخ ارز
سیاوش غیبی کارشناس ارزی در خصوص اثر گذاری مرکز مبادله ارز و طلا بر روند نرخ ارز گفت: مرکز مبادله ارز و طلا کانون شفافیت معاملات ارزی است و سوداگری در بازار ارز را کاهشی کرد. این بازار کمک شایانی به این روند نزولی فعلی نرخ ارز با واقعی سازی نیازها کرد و موثر واقع شد.

توکلی رئیس مرکز مبادله و ارز و طلا نیز می‌گوید: عوامل مختلفی در کاهش نرخ دلار نقش داشت که یکی از آن‌ها مرکز مبادلات ارزی بود، کسانی که نیاز واقعی به ارز دارند حاضر هستند به هر قیمتی در این زمینه پرداخت داشته باشند این مرکز مبادلات این تقاضاها را شکست.

یکی دیگر از اقدامات بانک مرکزی که کارشناسان این حوزه بر اثر گذاری آن تاکید دارند، مجاز شدن خرید ارز پتروشیمی‌ها و صادراتی‌ها در صرافی‌ها بود که غیبی پور در این خصوص می گوید: به سبب این بخشنامه با افزایش تزریق درست ارز در شبکه سراسری صرافی‌ها شاهد بهتر شدن نرخ ارز و پاسخگویی به پوشش کامل نیازها بودیم.

اصغر بالسینی دیگر کارشناس اقتصادی در رابطه با سایر اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت نرخ ارز گفت: در دوره جدید ریاست بانک مرکزی تلاش‌های زیادی در سطح منطقه جهت وارد کردن منابع ارزی به چرخه کشور صورت گرفته است که این مساله نیز با تقویت عرضه توانست بازار را به سمت تعادل پیش ببرد.

تمهیدات بانک مرکزی برای کاهش نرخ ارز
البته که اقدامات بانک مرکزی در حوزه مدیریت نرخ ارز با دید بلند مدت و کوتاه مدت تنها به موارد مطرح شده ختم نمی‌شود. درخواست ۱۴ اختیار ویژه برای بانک مرکزی، تلاش برای رفع مسدودیت منابع ارزی، اصلاح نرخ سود سپرده‌های بانکی، کنترل نقدینگی، الزام بانک‌ها به رعایت ترازنامه، تطبیق سیاست‌های ارزی و تجاری و فعال سازی شبکه صرافی‌های کشور از دیگر اقدامات این بانک است که ماحصل تمام این اقدامات با ریزش نرخ کاذب دلار و حرکت به سمت واقعی شدن نرخ نمودار شده است.

به گفته کارشناسان حالا این پایین آمدن نرخ دلار فرصت مناسبی است که بانک مرکزی هم ثبت سفارش‌ها را با سرعت بالاتری انجام دهد و هم با رفع نگرانی وارد کنندگان و خالی کردن حباب دلار به شکل کامل قیمت‌ها را در شرایط واقعی نگه دارد. ارقام واقعی که اگر ثبات داشته باشد دیگر شاهد این جهش‌های غیر واقعی نخواهیم بود. البته که برخورد جدی با سوداگران این حوزه نیز می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از اقدامات مشابه در آینده کند.